Ədəbiyyat 9 - Dərslik, Mühazirə və Videolar

Edebiyata Giriş: 9. Sınıf Edebiyat Dersi

Merhaba sevgili öğrenciler! Bu yazıda sizlere 9. sınıf edebiyat dersinin konularından biri olan edebiyata giriş hakkında bilgiler vereceğim. Edebiyata giriş konusu, edebiyatın ne olduğunu, nasıl ortaya çıktığını, nasıl geliştiğini, hangi kavramlarla ilgili olduğunu ve hangi unsurlardan oluştuğunu anlatan bir konudur. Bu konuyu iyi anlamak, edebiyat dersinde başarılı olmanız için çok önemlidir. Çünkü edebiyat dersi, sadece metin okumak ve yorumlamak değil, aynı zamanda edebiyatın tarihini, kurallarını, özelliklerini ve sanatsal yönünü de kapsayan bir derstir. Bu yüzden edebiyata giriş konusunu dikkatlice okuyunuz ve öğreniniz.

Edebiyat Nedir?

Edebiyat kelimesi, Arapça "edeb" kökünden gelir. "Edeb" kelimesi ise "bilgi", "terbiye", "güzel ahlak" gibi anlamlara sahiptir. Dolayısıyla edebiyat kelimesi de "bilgi veren", "terbiye eden", "güzel ahlak öğreten" gibi anlamlar taşır. Ancak edebiyat kelimesinin günümüzdeki anlamı daha farklıdır. Edebiyat, insanların duygu, düşünce, hayal ve deneyimlerini dil aracılığıyla sanatsal bir biçimde ifade etmesidir. Edebiyatın en önemli özelliği ise sanatsal olmasıdır. Sanatsal olmak demek, dilin kurallarına bağlı kalmadan, yaratıcı ve özgün bir şekilde kullanmak demektir.

edebiyyat 9 cu sinif

Edebiyatın Tanımı ve Özellikleri

Edebiyatın tanımı şöyle yapılabilir: Edebiyat, insanların duygu, düşünce, hayal ve deneyimlerini dil aracılığıyla sanatsal bir biçimde ifade ettiği sözlü veya yazılı ürünlerin bütünüdür. Edebiyatın bazı özellikleri ise şunlardır:

• Edebiyat evrenseldir. Yani her zaman ve her yerde geçerli olan bir değer taş ır. Edebiyat, insanlığın ortak duygu ve düşüncelerini yansıtır.

• Edebiyat millidir. Yani bir milletin kültür, tarih, inanç ve değerlerini yansıtır. Edebiyat, bir milletin kimliğini ve karakterini belirler.

• Edebiyat öğreticidir. Yani insanlara bilgi, ahlak, fikir ve hayat dersleri verir. Edebiyat, insanların zihin ve ruh gelişimine katkıda bulunur.

• Edebiyat eğlendiricidir. Yani insanlara zevk, keyif, heyecan ve merak uyandırır. Edebiyat, insanların hayal gücünü ve yaratıcılığını besler.

Edebiyatın İşlevleri ve Türleri

Edebiyatın işlevleri, edebiyatın insanlar üzerindeki etkileri ve amaçlarıdır. Edebiyatın işlevleri şöyle sıralanabilir:

• Duygusal işlev: Edebiyat, insanların duygularını dile getirir ve okuyucuların duygularına hitap eder.

• Estetik işlev: Edebiyat, dilin sanatsal güzelliğini ortaya koyar ve okuyucuların zevkine hitap eder.

• Felsefi işlev: Edebiyat, insanların düşüncelerini dile getirir ve okuyucuların düşünce dünyasına hitap eder.

• Sosyal işlev: Edebiyat, insanların toplumsal sorunlarını dile getirir ve okuyucuların toplumsal bilincine hitap eder.

• Kültürel işlev: Edebiyat, insanların kültürel değerlerini dile getirir ve okuyucuların kültürel mirasına hitap eder.

Edebiyatın türleri ise edebiyat ürünlerinin biçim, içerik ve amaç bakımından sınıflandırılmasıdır. Edebiyatın türleri şöyle sıralanabilir:

• Şiir: Duygu, düşünce ve hayalleri ölçü, uyak, ritim gibi unsurlarla sanatsal bir dille ifade eden edebiyat türüdür.

• Hikaye: Olay örgüsüne dayanan, kısa ve gerçekçi bir anlatım biçimiyle yazılan edebiyat türüdür.

• Roman: Olay örgüsüne dayanan, uzun ve ayrıntılı bir anlatım biçimiyle yazılan edebiyat türüdür.

• Tiyatro: Sahnelenmek üzere yazılan, diyaloglarla ilerleyen, karakterlerin çatışmalarını gösteren edebiyat türüdür.

• Deneme: Bir konu hakkında kişisel görüşlerini belirtmek için yazılan, öznel ve samimi bir anlatım biçimiyle yazılan edebiyat türüdür.

Edebiyatın Tarihsel Gelişimi

Edebiyatın tarihsel gelişimi, edebiyatın insanlık tarihi boyunca nasıl ortaya çıktığını, nasıl değiştiğini, nasıl etkilendiğini ve nasıl etkilediğini gösteren bir süreçtir. Edebiyatın tarihsel gelişimi şöyle özetlenebilir:

İlk Edebiyat Örnekleri

İlk edebiyat örnekleri, insanların yazıyı icat etmeden önce sözlü olarak ürettikleri edebiyat ürünleridir. Bu ürünler, genellikle toplumun inanç, gelenek, töre ve değerlerini yansıtan mitolojik, dini, destansı ve masalsı anlatımlardır. İlk edebiyat örnekleri arasında Sümerlerin Gılgamış Destanı, Hintlerin Vedaları, Yunanların İlyada ve Odysseia Destanları, Türklerin Ergenekon ve Oğuz Kağan Destanları sayılabilir.

Türk Edebiyatının Başlangıcı ve Dönemleri

Türk edebiyatının başlangıcı, Türklerin yazılı belgeler bırakmaya başladıkları 8. yüzyıla kadar uzanır. Türk edebiyatı, tarih boyunca farklı coğrafyalarda yaşayan ve farklı kültürlerle etkileşime giren Türk milletinin duygu, düşünce ve hayat tarzını yansıtan bir edebiyattır. Türk edebiyatı, genel olarak şu dönemlere ayrılır:

• Eski Türk Edebiyatı: 8. yüzyıldan 13. yüzyıla kadar süren dönemdir. Bu dönemde Türkler, kendi dilleri ve alfabeleriyle yazmışlardır. Bu dönemin en önemli eserleri Orhun Abideleri, Kutadgu Bilig, Divan-ü Lügati't-Türk ve Atabetü'l-Hakayık'tır.

• İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı: 13. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar süren dönemdir. Bu dönemde Türkler, İslamiyet'i kabul etmeden önce ürettikleri edebiyat ürünleridir. Bu dönemin en önemli eserleri Dede Korkut Kitabı, Şehname-i Türk, Yusuf Has Hacib'in Kutadgu Bilig'i ve Kaşgarlı Mahmud'un Divan-ü Lügati't-Türk'üdür.

• İslamiyet Sonrası Türk Edebiyatı: 15. yüzyıldan günümüze kadar süren dönemdir. Bu dönemde Türkler, İslamiyet'i kabul ettikten sonra ürettikleri edebiyat ürünleridir. Bu dönem kendi içinde şu alt dönemlere ayrılır:

• Klasik Türk Edebiyatı: 15. yüzyıldan 19. yüzyılın sonuna kadar süren dönemdir. Bu dönemde Türkler, Arapça ve Farsça'nın etkisiyle divan şiiri ve nesir türlerini geliştirmişlerdir. Bu dönemin en önemli eserleri Fuzuli'nin Leyla ile Mecnun'u, Nef'i'nin Siham-ı Kaza'sı, Nedim'in Divan'ı ve Koçi Bey Risalesi'dir.

• Batılılaşma Dönemi Türk Edebiyatı: 19. yüzyılın sonundan 20. yüzyılın başına kadar süren dönemdir. Bu dönemde Türkler, Batılı edebiy atın etkisiyle yeni türler ve akımlar denemeye başlamışlardır. Bu dönemin en önemli eserleri Şinasi'nin Tercüman-ı Ahval'i, Namık Kemal'in Vatan Yahut Silistre'si, Recaizade Mahmut Ekrem'in Araba Sevdası'sı ve Tevfik Fikret'in Sis'i'dir.

• Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı: 20. yüzyılın başından günümüze kadar süren dönemdir. Bu dönemde Türkler, Cumhuriyet'in kurulmasıyla birlikte milli ve çağdaş bir edebiyat oluşturmaya çalışmışlardır. Bu dönem kendi içinde şu alt dönemlere ayrılır:

• Milli Edebiyat Dönemi: 1911-1923 yılları arasında süren dönemdir. Bu dönemde Türkler, milli ve halkçı bir edebiyat anlayışı benimsemişlerdir. Bu dönemin en önemli eserleri Mehmet Emin Yurdakul'un Çanakkale Şehitlerine, Ziya Gökalp'in Türkçülüğün Esasları, Ömer Seyfettin'in Yalnız Efe ve Halide Edip Adıvar'ın Ateşten Gömlek'i'dir.

• Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri: 1923'ten günümüze kadar süren dönemdir. Bu dönemde Türk şairleri, şiirde biçim ve içerik bakımından çeşitli akımları takip etmişlerdir. Bu dönemin en önemli eserleri Yahya Kemal Beyatlı'nın Kendi Gök Kubbemiz, Nazım Hikmet Ran'ın Memleketimden İnsan Manzaraları, Orhan Veli Kanık'ın Garip, Cemal Süreya'nın Üvercinka ve Attila İlhan'ın Ben Sana Mecburum'dur.

• Cumhuriyet Dönemi Türk Romanı: 1923'ten günümüze kadar süren dönemdir. Bu dönemde Türk romancıları, romanın biçim ve içerik bakımından çeşitli türlerini geliştirmişlerdir. Bu dönemin en önemli eserleri Reşat Nuri Güntekin'in Çalıkuşu, Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Yaban, Sabahattin Ali'nin Kürk Mantolu Madonna, Yaşar Kemal'in İnce Memed ve Orhan Pamuk'un Benim Adım Kırmızı'dır.

• Cumhuriyet Dönemi Türk Hikayesi: 1923'ten günümüze kadar süren dönemdir. Bu dönemde Türk hikayecileri, hikayede biçim ve içerik bakımından çeşitli yöntemler denemişlerdir. Bu dönemin en önemli eserleri Sait Faik Abasıyanık'ın Semaver, Sabahattin Ali'nin Değirmen, Oğuz Atay'ın Tutunamayanlar, Aziz Nesin'in Toros Canavarı ve Latife Tekin'in Sevgili Arsız Ölüm'dür.

Edebiyatın Temel Kavramları

Edebiyatın temel kavramları, edebiyat ürünlerinin oluşumunda ve anlamında rol oynayan dil, anlatım ve metin ile ilgili kavramlardır. Edebiyatın temel kavramları şöyle sıralanabilir:

edebiyyat 9 cu sinif testleri

edebiyyat 9 cu sinif derslik

edebiyyat 9 cu sinif konu anlatimi

edebiyyat 9 cu sinif video dersler

edebiyyat 9 cu sinif kitabi

edebiyyat 9 cu sinif soru bankasi

edebiyyat 9 cu sinif online test

edebiyyat 9 cu sinif e-derslik

edebiyyat 9 cu sinif tonguc akademi

edebiyyat 9 cu sinif youtube

edebiyyat 9 cu sinif edebiyata giris

edebiyyat 9 cu sinif destanlar donemi

edebiyyat 9 cu sinif islam oncesi turk edebiyati

edebiyyat 9 cu sinif ilk turk islam devletleri

edebiyyat 9 cu sinif divan edebiyati

edebiyyat 9 cu sinif halk edebiyati

edebiyyat 9 cu sinif batililasma donemi

edebiyyat 9 cu sinif tanzimat donemi

edebiyyat 9 cu sinif servet-i funun donemi

edebiyyat 9 cu sinif fecri ati donemi

edebiyyat 9 cu sinif milli edebiyat donemi

edebiyyat 9 cu sinif cumhuriyet donemi turk siiri

edebiyyat 9 cu sinif cumhuriyet donemi turk hikayesi

edebiyyat 9 cu sinif cumhuriyet donemi turk romani

edebiyyat 9 cu sinif cumhuriyet donemi turk tiyatrosu

edebiyyat 9 cu sinif cumhuriyet donemi turk denemesi

edebiyyat 9 cu sinif cumhuriyet donemi turk elestirisi

edebiyyat 9 cu sinif cumhuriyet donemi turk masali

edebiyyat 9 cu sinif cumhuriyet donemi turk fikri hareketleri

edebiyyat 9 cu sinif cumhuriyet donemi turk dil bilgisi

edebiyyat 9 cu sinif cumhuriyet donemi turk yazin kuramlari

edebiyyat 9 cu sinif cumhuriyet donemi turk yazin akimlari

edebiyyat 9 cu sinif cumhuriyet done